Trump’ın Intel’e 9 milyar dolarlık yatırımı, kurtarma planı mı, mevcut fonların yeniden paketilmesi mi?
ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan çip devi Intel’e yaklaşık 9 milyar dolarlık bir yatırımla destek veriyor ve karşılığında şirketin %9,9 hissesini alıyor. Bu hamle, Trump’ın yerli üretimi güçlendirme ve istihdam yaratma hedefinin bir parçası olarak öne çıkıyor. Ancak uzmanlar, bu fonların büyük ölçüde Biden yönetiminin CHIPS Yasası kapsamında Intel’e zaten tahsis edilen paralardan oluştuğunu vurguluyor. Intel, yıllardır süren yönetim hataları, Tayvanlı TSMC’ye kaptırdığı liderlik ve yapay zeka çip yarışında Nvidia’ya yenilmesiyle zor günler yaşıyor. Yeni CEO Lip-Bu Tan’ın müşteri bulma uyarıları ve üretimdeki verimlilik sorunları, bu yatırımın etkisini sorgulatıyor.
REKLAMTRUMP’IN INTEL MÜDAHALESİ
Trump yönetimi, bu yatırımla ABD’nin çip üretiminde küresel liderliğini geri kazanmayı hedefliyor. Anlaşma, Trump’ın Intel CEO’su Lip-Bu Tan’ı “Çin bağlantıları” nedeniyle eleştirip istifasını istemesinin ardından geldi. Ancak kısa sürede fikrini değiştiren Trump, Tan’ı desteklediğini açıkladı. Intel, bu yıl hisselerinde %23 artış görse de, son altı çeyrekte zarar etti ve 100 milyar dolarlık fabrika genişletme planı için sermaye arıyor. Hükümetin 8,9 milyar dolarlık yatırımı, SoftBank’tan gelen 2 milyar dolarlık fonla birleştiğinde toplam destek 11,1 milyar dolara ulaşıyor. Trump, bu anlaşmayı “Amerika ve Intel için büyük bir fırsat” olarak nitelese de, hisse detaylarının açıklanmasıyla Intel hisseleri Cuma günü %5,5 artarken, kapanış sonrası %1 geriledi.
INTEL’İN ÜRETİM VE MÜŞTERİ SORUNLARI
Intel’in en büyük sorunu, ileri teknoloji 14A üretim sürecini dış müşterilere satamaması. Mart’ta göreve gelen CEO Lip-Bu Tan, geçen ay yaptığı açıklamada, büyük müşteriler bulunmazsa sözleşmeli çip üretiminden vazgeçebileceklerini söyledi: “14A’ya yatırımlarımız, kesinleşmiş müşteri anlaşmalarına bağlı.” Summit Insights analisti Kinngai Chan, “Intel, 18A ve 14A süreçleri için yeterli müşteri hacmi sağlayamazsa, dökümhane kolu ekonomik olarak sürdürülebilir olmaz” diyor. Şirket, mevcut 18A sürecinde düşük verim (yield) sorunu yaşıyor; yani üretilen çiplerin çoğu kullanılamıyor. TSMC gibi rakipler, Apple (AAPL.O) gibi müşterilerle bu maliyetleri karşılayabilirken, Intel’in arka arkaya zarar etmesi bunu zorlaştırıyor. Gabelli Funds analisti Ryuta Makino, “Düşük verim, yeni müşterileri uzaklaştırır ve teknik sorunları çözmez” diyor. Makino, bu anlaşmayı Biden dönemindeki CHIPS fonlarına kıyasla “net negatif” buluyor ve “Bu bedava para değil” uyarısında bulunuyor.
HÜKÜMETİN HİSSE SATIN ALIMI VE KOŞULLARI
Anlaşmayla ABD hükümeti, Intel’in en büyük hissedarı olacak ve hisseleri Cuma kapanış fiyatına göre %17,5 indirimli alacak. Hükümet, yönetim kurulunda yer almayacak ancak hissedar oylamalarında Intel yönetimiyle aynı yönde oy kullanacak; bazı sınırlı istisnalar hariç. Ayrıca, Intel dökümhane işinin %51’inden azına sahip olursa, hükümet 20 dolarlık hisse fiyatından %5 ek hisse alma hakkı kazanacak. CreditSights analisti Andy Li, “Bu, Intel’in ‘başarısız olamayacak kadar büyük’ olduğunu gösterse de, yönetişim sorunları hissedar çıkarlarını etkileyebilir” diyor. Chase Investment Counsel Başkanı Peter Tuz ise, “Sermayeye erişim ve başarıyı destekleyen bir ortak, Intel için önemli” görüşünde. Intel, Arizona’daki fabrikasında bu yılsonunda yüksek hacimli üretime başlamayı planlıyor.
HÜKÜMET DESTEĞİ KADERİ DEĞİŞTİRMEZ
Analistler, bu yatırımın Intel’i kurtarmayacağı konusunda hemfikir. Kinngai Chan, “Hükümet desteği, müşteri bulunamazsa dökümhanenin kaderini değiştirmez” diyor. Andy Li, fonların “ekstra” olmadığını ve hükümetin destek iştahının azaldığını belirtiyor. Ryuta Makino, Intel’in uzun vadede verimliliği artırabileceğini kabul etse de, bu anlaşmanın olumsuz yönlerinin ağır bastığını düşünüyor. Intel, bu destekle ABD’de istihdamı artırmayı ve yapay zeka çiplerinde rekabet etmeyi hedefliyor. Ancak TSMC ve Nvidia’nın gölgesinde kalmak, şirket için hâlâ büyük bir risk. Trump’ın bu hamlesi, Beyaz Saray’ın kurumsal Amerika’ya yönelik dikkat çekici müdahalelerinden biri olarak kayda geçti.
Haber Kaynak : HABERTURK.COM
“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”
